Σε πλήρη εξέλιξη τα μεγάλα έργα υποδομών που αλλάζουν το προφίλ της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης

Τα σημαντικά έργα υποδομής που υλοποιούνται στο σύνολο της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης παρουσίασε ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστος Σταϊκούρας, μαζί με τον Περιφερειάρχη Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, Χριστόδουλο Τοψίδη, σε Συνέντευξη Τύπου στην έδρα της Περιφέρειας στην Κομοτηνή.

Ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, σε μια σειρά σημαντικών παρεμβάσεων που αφορούν:

Περιφερειακή Ενότητα Έβρου

1ον. Λιμάνι της Αλεξανδρούπολης: Η κυβέρνηση επεδίωξε, εγκαίρως, να αναδείξει και να αξιοποιήσει τη δυναμική της γεωστρατηγικής αξίας του λιμένα της Αλεξανδρούπολης. Ως απόρροια, το Συμβούλιο Υπουργών Μεταφορών της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενέταξε τον λιμένα στο αναθεωρημένο Διευρωπαϊκό Δίκτυο Μεταφορών (ΤΕΝ-T). Συνέπεια αυτού, η Αλεξανδρούπολη αποκτά ρόλο καταλύτη για την εφοδιαστική αλυσίδα και το διεθνές εμπόριο. Σ’ αυτήν την κατεύθυνση, το ΤΑΙΠΕΔ, σε συνεργασία με τη Διοίκηση του Οργανισμού Λιμένα Αλεξανδρούπολης, δρομολόγησε σειρά πρωτοβουλιών για τον εκσυγχρονισμό του λιμένα.

Ειδικότερα, ολοκληρώθηκε ο διαγωνισμός για την αναβάθμιση των υποδομών του και αναμένεται άμεσα η εκκίνηση έργων ύψους 19,1 εκατ. ευρώ, πλέον ΦΠΑ, χρηματοδότησης από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, για:  α) την εκβάθυνση της λιμενολεκάνης και του διαύλου ναυσιπλοΐας του λιμένα και β) την οδική σύνδεση του νέου εμπορικού προβλήτα του λιμένος με τη νέα Ανατολική Περιφερειακή Οδό που είναι ήδη υπό κατασκευή.

Το έργο προβλέπει την κατασκευή οδικού άξονα μήκους 1.500 μέτρων εντός της χερσαίας ζώνης του λιμανιού, που θα επιτρέψει την εκτροπή της εμπορικής κίνησης προς την Εγνατία Οδό, δια μέσου της Περιφερειακής Οδού Αλεξανδρούπολης, παρακάμπτοντας τον αστικό ιστό. Στις 8 Αυγούστου 2023, υπεγράφη σύμβαση μεταξύ του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και του ΤΑΙΠΕΔ, για το εν λόγω έργο. Η Μονάδα Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας του ΤΑΙΠΕΔ ωρίμασε και διενήργησε το έργο.

Στις 31 Οκτωβρίου 2023, με Κοινή Απόφαση μεταξύ του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, έγινε ο καθορισμός των αποφαινόμενων οργάνων για την εκτέλεση του έργου, με Αναθέτουσα και Προϊσταμένη Αρχή την Διεύθυνση Λιμενικών Υποδομών της Γενικής Γραμματείας Ναυτιλίας και Λιμένων του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και Διευθύνουσα Υπηρεσία την Ειδική Υπηρεσία Δημοσίων Έργων Μακεδονίας, Ηπείρου και Θράκης της Γενικής Γραμματείας Υποδομών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.

Οι προσφορές του ηλεκτρονικού διαγωνισμού αποσφραγίστηκαν την 1η Φεβρουαρίου 2024. Στις 3 Απριλίου 2024, εκδόθηκε η απόφαση κατακύρωσης στο πλαίσιο του δημόσιου ηλεκτρονικού ανοικτού διαγωνισμού μέσω του Εθνικού Συστήματος Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβάσεων για την επιλογή αναδόχου, ως προς το Τμήμα Β του έργου.

Η σύμβαση για το Τμήμα Β, ύψους περίπου 4,1 εκατ. ευρώ, πλέον ΦΠΑ, υπεγράφη στις 16 Μαΐου 2024. Για το Τμήμα Α, απαιτείται η οριστικοποίηση της ανάδειξης προσωρινού αναδόχου, η αποστολή φακέλου διαγωνισμού και σχεδίου σύμβασης στο Ελεγκτικό Συνέδριο και μετά στην Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού Ταμείου Ανάκαμψης (ΕΥΣΤΑ) από το ΤΑΙΠΕΔ. Η υπογραφή της σύμβασης αναμένεται το προσεχές χρονικό διάστημα. Το χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης του έργου εκτιμάται σε 18 μήνες για το Τμήμα Α και σε 8 μήνες για το Τμήμα Β.

2ον. Σιδηροδρομική Σύνδεση – “Sea-2-Sea”: Στην κατεύθυνση ενίσχυσης της σύνδεσης: α) Ενεργοποιήθηκε τριμερής συνεργασία με την Βουλγαρία και Ρουμανία, για τη δημιουργία πολυτροπικού διαδρόμου μεταφορών και β) Υποβλήθηκε, τον Ιανουάριο του 2024, πρόταση στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα χρηματοδότησης Connecting Europe Facility (CEF-II), για την αναβάθμιση της σιδηροδρομικής σύνδεσης Αλεξανδρούπολη-Ορμένιο. Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης από τις υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναμένονται τις επόμενες εβδομάδες.

Ταυτόχρονα, εγκρίθηκε, από το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΡΓΟΣΕ, η υλοποίηση του έργου, με διαχωρισμό σε Α’ φάση (λειτουργία μονής γραμμής) και Β’ φάση (μελλοντική λειτουργία διπλής γραμμής).

Ο διαγωνισμός συνεχίζεται για τα έργα της Α’ φάσης, δηλαδή την κατασκευή μονής γραμμής με εγκατάσταση συστημάτων σηματοδότησης με ETCS και ηλεκτροκίνησης, επί υποδομή διπλής γραμμής σε τμήματα του έργου, για τη δυνατότητα μελλοντικού διπλασιασμού αυτής.

Ο προϋπολογισμός δημοπράτησης του έργου εκτιμήθηκε στο ποσό των 700 εκατ. ευρώ.

Επιπρόσθετα, το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών προχώρησε σε έκτακτη χρηματοδότηση του ΟΣΕ, με ποσό ύψους 25 εκατ. ευρώ (7 εκατ. ευρώ για το 2024 και 18 εκατ. ευρώ για το 2025), και σκοπό τη ριζική ανανέωση και τον εκσυγχρονισμό των Αυτόματων Συστημάτων Ισόπεδων Διαβάσεων, κυρίως στη Βόρεια Ελλάδα, όπου εντοπίζονται τα μεγαλύτερα ζητήματα.

Το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του έργου θα είναι συνολικά 18 μήνες, ανάλογα με τους χρόνους παράδοσης των συστημάτων.

Την Παρασκευή, 31 Μαΐου 2024, εισέρχεται προς έγκριση στο Διοικητικό Συμβούλιο του ΟΣΕ η προμήθεια, εγκατάσταση, λειτουργία και συντήρηση 90 Αυτόματων Συστημάτων Ισόπεδων Διαβάσεων. Στο Διοικητικό Συμβούλιο, της 21ης Ιουνίου 2024, θα γίνει εισήγηση για την έγκριση των τευχών του σχετικού Διαγωνισμού.

3ον. Οδική Σύνδεση με Τουρκία: Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών υλοποιεί συμφωνία με την Τουρκία για την κατασκευή δεύτερης συνοριακής οδικής γέφυρας, στο πέρασμα Κήποι-Ύψαλα, με στόχο την εξυπηρέτηση της αυξανόμενης ζήτησης εμπορικής κυκλοφορίας και της ανάγκης ενίσχυσης των υφιστάμενων εγκαταστάσεων στην διασυνοριακή περιοχή.

Η «Εγνατία Οδός Α.Ε.» έχει αναλάβει, για λογαριασμό του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, αλλά και της τουρκικής πλευράς, τη μελέτη της οδικής γέφυρας, συνολικού μήκους περίπου 840 μέτρων.

Η κατασκευή της κύριας κεντρικής καλωδιωτής γέφυρας θα γίνει με δύο διαφορετικές δημοπρατήσεις, μία από την ελληνική και μία από την τουρκική πλευρά, για το τμήμα της γέφυρας που αφορά στην εκάστοτε επικράτεια, και αντίστοιχα η κατασκευή από δύο αναδόχους, έναν για κάθε πλευρά.

Η χρηματοδότηση των μελετών έχει εξασφαλιστεί από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Η οριστική μελέτη της γέφυρας θα παραδοθεί τον Ιούνιο 2024 και θα ακολουθήσει άμεσα η σύνταξη κοινών τευχών δημοπράτησης και η δημοπράτηση του έργου.

4ον. Κατασκευή Ανατολικής Περιφερειακής Οδού Αλεξανδρούπολης: Η υπογραφή της σύμβασης έγινε στις 23 Δεκεμβρίου 2021. Εκκρεμεί η κατάληψη των απαλλοτριωμένων ακινήτων στα τμήματα όπου υπάρχουν υφιστάμενα κτήρια-κατοικίες, και η υπογραφή της 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης, η οποία συντάχθηκε για να συμπεριλάβει τις αλλαγές στην κατασκευή των τεχνικών του έργου, οι οποίες προέκυψαν από τις πρόσθετες απαιτήσεις που τέθηκαν από τον ΟΣΕ για τις νέες σιδηροδρομικές γραμμές που θα κατασκευαστούν και θα λειτουργήσουν μελλοντικά, προκειμένου να βελτιωθεί η ασφάλεια και η διαλειτουργικότητα του ευρωπαϊκού σιδηροδρομικού δικτύου.

Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Ταμείο Συνοχής και αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του 2025. Πιθανότατα, το μισό -χιλιομετρικά- έργο να έχει περαιωθεί και να παραδοθεί σε κυκλοφορία το τελευταίο τρίμηνο του 2024.

5ον. Κάθετος Άξονας Εγνατίας Οδού «Αρδάνιο-Ορμένιο» / Παράκαμψη Προβατώνα: Ο άξονας Αρδάνιο-Ορμένιο, μήκους 124 χλμ., αποτελεί τμήμα των Διευρωπαϊκών Δικτύων Μεταφορών. Ο άξονας έχει ολοκληρωθεί και αποδοθεί σε κυκλοφορία σχεδόν στο σύνολό του, ως κλειστή οδός ταχείας κυκλοφορίας.

Το επιμέρους έργο, προϋπολογισμού 9 εκατ. ευρώ προ ΦΠΑ, αφορά στην ολοκλήρωση της κατασκευής της οδικής παράκαμψης του οικισμού Προβατώνα, μήκους 3,93 χλμ., στην ολοκλήρωση της κατασκευής του παράπλευρου οδικού δικτύου εκατέρωθεν του άξονα και στις αποκαταστάσεις του δικτύου τοπικών οδών (κάθετες οδοί).

Έχουν ήδη εκτελεστεί οι κάτωθι εργασίες:

• Ολοκλήρωση χωματουργικών εργασιών: 80%
• Ολοκλήρωση εργασιών τεχνικού Άνω Διαβάσεως: 60%
• Ολοκλήρωση εργασιών αποχέτευσης – αποστράγγισης: 90%
• Ολοκλήρωση εργασιών οδοστρωσίας: 70%

Δεν έχουν εκτελεστεί εργασίες ασφαλτικών, σήμανσης, πρασίνου και ηλεκτροφωτισμού οδοποιίας.

6ον. Αναβάθμιση Κρατικού Αερολιμένα Αλεξανδρούπολης: Ο Αερολιμένας αποτελεί έναν από τους τέσσερις πυλώνες των Συνδυασμένων Μεταφορών της Θράκης. Η θέση εγκατάστασής του γειτνιάζει με τις οδικές, σιδηροδρομικές και θαλάσσιες μεταφορές της Αλεξανδρούπολης. Διαχειρίζεται, τα τελευταία 5 έτη, κατά μέσο όρο περίπου 16.000 κινήσεις αεροσκαφών σε ετήσια βάση και διακινεί περισσότερους από 180.000 επιβάτες ετησίως.

Είναι ο μοναδικός αερολιμένας στην Ελλάδα με 24ωρη ετοιμότητα ενεργοποίησης, με προηγούμενη ειδοποίηση 20 λεπτών της ώρας, για την εξυπηρέτηση επιχειρησιακών κρατικών, στρατιωτικών, νοσοκομειακών ή πυροσβεστικών πτήσεων. Ενδεικτικά, εξυπηρετεί, σε 24ωρη βάση, τις κινήσεις και τις επιχειρησιακές δραστηριότητες όλων των χωρών του ΝΑΤΟ και του Ελληνικού Στρατού. Ενώ εξυπηρετεί και τα εναέρια μέσα δασοπυρόσβεσης της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας. Επιδίωξη είναι η περαιτέρω ενίσχυση του Αερολιμένα.

Περιφερειακή Ενότητα Δράμας

1ον. Κάθετος Άξονας Δράμα-Αμφίπολη: Το υπόψη έργο αφορά στον βασικό άξονα από την Δράμα έως την Αμφίπολη. Είναι συνολικού μήκους περίπου 43 χλμ., και θα κατασκευαστεί με Σύμπραξη Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (Σ.Δ.Ι.Τ.). Τα κύρια χαρακτηριστικά του έργου περιλαμβάνουν την αναβάθμιση της κύριας αρτηρίας, την κατασκευή δύο νέων τμημάτων και τη σύνδεση με τις υφιστάμενες οδούς, με 9 κόμβους.

Η ένταξη του έργου στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων εγκρίθηκε τον Αύγουστο του 2022, με προϋπολογισμό περίπου 249 εκατ. ευρώ. Η διάρκεια κατασκευής του έργου είναι 3 χρόνια και η περίοδος λειτουργίας και συντήρησης είναι 27 χρόνια. Στις 11 Απριλίου 2023, ολοκληρώθηκε η Α΄ Φάση του Διαγωνισμού. Στις 29 Απριλίου 2024, ανοίχτηκαν οι προσφορές των Συμμετεχόντων κατά τη διάρκεια της ΒΙ Φάσης του ανταγωνιστικού διαλόγου. Ο έλεγχος των δικαιολογητικών των προεπιλεγέντων υποψηφίων θα γίνει εντός εβδομάδας. Η ολοκλήρωση της διαδικασίας του ανταγωνιστικού διαλόγου αναμένεται τον Ιούλιο του 2024.

Ακολουθεί η ΒΙΙ Φάση. Η σύνταξη τεύχους υποβολής δεσμευτικών προσφορών εκτιμάται για το Νοέμβριο του 2024. Έπεται η υποβολή δεσμευτικών προσφορών, η ανακήρυξη προσωρινού αναδόχου, η οριστικοποίηση συμβατικών εγγράφων, και η υπογραφή της Σύμβασης Σύμπραξης. Αυτή εκτιμάται στο τέλος του 2025.

2ον. Σιδηροδρομικά έργα: Η συντήρηση της εν λειτουργία σιδηροδρομικής γραμμής στην περιοχή δικαιοδοσίας του τμήματος Δράμας, σύμφωνα με ενημέρωση του ΟΣΕ, παρουσία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2025.

Περιφερειακή Ενότητα Ξάνθης

1ον. Διασυνοριακός Άξονας ΞΑΝΘΗ – ΕΧΊΝΟΣ – RUDOZEM – SMOLYAN – PLOVDIV: Το τμήμα του διασυνοριακού άξονα επί ελληνικού εδάφους, από Ξάνθη μέχρι Ελληνο-βουλγαρικά σύνορα, συνολικού μήκους περίπου 50 χλμ., συνδέει την Εγνατία Οδό με τα Ελληνοβουλγαρικά σύνορα. Η αρμοδιότητα για την μελέτη και κατασκευή του άξονα έχει ανατεθεί στην ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟ Α.Ε.

Η κατασκευή του άξονα γίνεται τμηματικά στην τρέχουσα χρηματοδοτική περίοδο, με συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ανάλογα με την διαθεσιμότητα των πόρων.

Υπάρχει εξασφαλισμένη χρηματοδότηση για 2 τμήματα του άξονα, το τμήμα Δημάριο – Σύνορα, μήκους 8 χλμ., το οποίο ολοκληρώνεται μέχρι τέλους του 2024, ενώ βρίσκεται σε διαδικασία ανάθεσης της σύμβασης το τμήμα Μελίβοια – Δημάριο, μήκους 10,5 χλμ.

Η αναβάθμιση των υπόλοιπων τμημάτων του άξονα προγραμματίζεται να γίνει εντός της τρέχουσας χρηματοδοτικής περιόδου 2021-2027. Σε εξέλιξη βρίσκονται οι διαδικασίες εξασφάλισης χρηματοδότησης.

Σε ό,τι αφορά τη γέφυρα Γ3, στο 8ο χλμ. Ξάνθης-Εχίνου, αυτή είναι ενταγμένη στην μελέτη του τμήματος Ξάνθη-Δημάριο. Σύμφωνα με ενημέρωση της Εγνατίας Οδού ΑΕ, η μελέτη έχει παραδοθεί, πριν από 1 χρόνο, στην Περιφέρεια. Υπάρχει ωριμότητα να δημοπρατηθεί η γέφυρα, με τον ισόπεδο κόμβο. Αναμένεται η χρηματοδότηση από την Περιφέρεια και στην συνέχεια η Εγνατία Οδός ΑΕ είναι έτοιμη να την δημοπρατήσει.